Артыкулы па гісторыі картаграфіі
Графічнае сведчанне страчанай насценнай карты свету (каля 1490) Генрыха Мартэлуса Генрых Мартэлус (Henricus Martellus), нямецкі картограф, які дзейнічаў у Фларэнцыі з 1459 па 1496 гады, быў адным з найважнейшых картографаў канца XV стагоддзя. Яго карты паўплывалі на геаграфічныя ўяўленні Хрыстафора Калумба, Марціна Бегайма, Марціна Вальдземюлера і іншых. У артыкуле разглядаецца яшчэ адна нечаканая картаграфічная крыніца, якая патрабуе разгадкі. Рукапісная карта Літвы і Польшчы 1600 года з калекцыі ARSI
У Рымскім архіве езуітаў (Archivum Romanum Societatis Iesu) знойдзена невядомая раней рукапісная карта, на якой пазначаны Вільня, Полацк і Нясвіж. На сёння даследчыкам вядомыя каля дзесяці рукапісных карт Літвы, пераважна гэта або невялікія часткі тэрыторыі (маёмасныя карты), або планы крэпасцяў. Карта, выяўленая ў ARSI, з'яўляецца адметнай па прычыне вялікага маштабу і ўтылітарнай мэты - паказаць размяшчэнне калегіумаў у Літве і Польшчы. Віды гарадоў Магілёўскай губерні (1820-30-я гг.) Вядомая ў адным асобніку рукапісная карта Магілёўскай губерні з'явілася на сайце электроннай бібліятэкі rusneb.ru. Карта змяшчае ўнікальныя віды беларускіх гарадоў 1820–1830-х гадоў: Магілёва, Мсціслава, Чавусаў, Воршы, Чэрыкава, Клімавічаў, Быхава, Беліцы, Рагачова, Копысі, Бабінавіч, Сянна, а таксама гаспадарча-статыстычныя звесткі. План горада Менска другой паловы XVIII ст. (рэканструкцыя 1934 года) План-рэканструкцыя горада Менска другой паловы XVIII стагоддзя быў выяўлены ў Нацыянальнай бібліятэцы Польшчы. Акрамя ўласна плана публікуем і фрагмент тэксту з альбома "Мінск на старадаўніх карта і планах" (выданне запланавана на жнівень-верасень 2021 года). >> Аб рэдкіх тэрмінах друкарскай справы
Друкарскі інструмент мáца, прызначаны для расцірання фарбы і нанясення яе роўным тонкім слоем на друкарскую паверхню, у свой час шырока ўвайшоў у грамадскую свядомасць, стаўшы абавязковым атрыбутам друкарскіх шыльдаў, друкарскіх знакаў, прафесійных цэхавых і асабістых гербаў і нават ігральных карт. З канца 19-га стагоддзя ручныя друкарскія тэхнікі былі практычна цалкам выцеснены паліграфічнымі машынамі, а тэрмін быў амаль згублены. Знойдзены другі асобнік чарцяжа Масковіі Паўла Джовіа 1525 года
Знойдзены другі асобнік друкаванага тытульнага чарцяжа Маскоўскай дзяржавы Паўла Джовіа 1525 года! Адзін асобнік захоўваецца Расійскім дзяржаўным архіве старажытных актаў, другі – у бібліятэцы Св. Марка ў Венецыі. Абодва надрукаваныя з адной дошкі, але адрозніваюцца дэталямі наборнага тэксту.
Ля вытокаў картаграфічнага апісання Маскоўскай Русі: карта Антонія Віда і Івана Ляцкага
Картаграфічнае ўяўленне аб Масковіі ў Еўропе пачало складвацца ў канцы XV – пач. XVI стагоддзя. Артыкул Дзяніса Хоцімскага аналізуе самыя адметныя карты рэгіёна за названы перыяд, закранае пытанні паходжання новых звестак. Маторы БНР. Праект стварэння беларускай авіяцыі [дакумент] "Праект арганізацыі беларускіх авіяцыйных войскаў" падрыхтаваны ў лістападзе 1917 года камандуючым 2-ім авіяцыйным паркам, ваенным лётчыкам Барысам Пятровічам Паўлавым. Прапанова па арганізацыі авіапарка была даслана, хутчэй за ўсё, у Беларускую Вайсковую Раду 9 лістапада 1917 года. Праект быў рэалізаваны, але, на жаль, не кіраўніцтвам БНР. Наватарская карта Сарматыі Бярнарда Вапоўскага
У артыкуле працягваецца даследаванне карты Сарматыі, створанай вядомым польскім летапісцам і географам 16 стагоддзя, "бацькам польскай картаграфіі" Бярнардам Вапоўскім. Для гістарычнай картаграфіі Усходняй Еўропы гэтая карта з'яўляецца асаблівай. Пасля стагоддзяў міфаў і выпадковых спасылак частка кантынента з'явілася на паперы...
Аб удакладненні датавання карты ВКЛ ўзору 1613 года
У артыкуле аўтар аналізуе існуючыя падыходы ў вывучэнні станаў амстэрдамскага выдання карты ВКЛ 1613 года, а таксама прапануе новыя спосабы датавання адасобленых з атласаў карт. Выпрацаваны падыход патрабуе далейшай практычнай апрабацыі, але ўжо цяпер можна вылучыць шэраг асаблівасцяў, якія дазваляюць больш дакладна вызначаць прыналежнасць карты да таго або іншага атласу. |