Матэрыялы па гісторыі картаграфіі
Уладзімір Шчасны — надзвычайны і паўнамоцны пасол ад культуры Уладзімір Шчасны парупіўся, каб Нясвіжскі і Мірскі замкі трапілі ў спіс ЮНЕСКА, а таксама вярнуў Беларусі Парыжскую школу. І ён вельмі любіў старадаўнюю графіку. Пра першага калекцыянера карт у незалежнай Беларусі і лёс яго збору піша Ілля Андрэеў >> Карта Вялікага Княства Літоўскага на Франкфурцкім кніжным кірмашы 1613 года Новыя факты, датычныя карты Вялікага Княства Літоўскага 1613 года, раскрываюць некаторыя асаблівасці яе з'яўлення і бытавання на працягу "даатласнага" перыяду.Адразу пасля выдання карта была прадстаўлена на Франкфурцкім кніжным кірмашы пад назвай “Nova et accurata Totius Magni Ducatus Lithuaniae Tabula, auet Guil. Ianssonio” >> Рэкі Масковіі ў пуцявых запісках Амброджа Кантарыні Венецыянскі дыпламат Амброджа Кантарыні, стаў адным з першых падарожнікаў у Маскоўскую дзяржаву, які пакуінуў сведчанні аб Маскоўскай дзяржаве. Яго дыпламатычная місія адбылася ў 1474-1477 гадах.На гэты час якраз прыпадае развязка ў супрацьстаянні Наўгародскай Рэспублікі і Маскоўскай дзяржавы.Аўтар пыводзіць адну малавядомую рукапісную карту 1524 года (дарэчы, з Russi Alba), а таксама дзеліцца сваім непростым вопытам кумунікацыі з маскоўскімі калегамі >>Агляд выдання Тэцяны Люты "IMAGO URBIS: Киів на стародвиніх мапах" Даследаванне Тэцяны Люты "IMAGO URBIS: Киів на стародавніх мапах" выйшла яшчэ ў 2017 годзе і, на жаль, толькі зараз патрапіла ў поле нашай увагі.Для беларускага чытача кніга не толькі раскрывае сітуацыю з вывучэннем кіеўскай картаграфічнай спадчыны, але і знаёміць з агульным станам і кірункамі даследаванняў па гісторыі прасторы ва Украіне. >> Аляксей Кайгарадаў. Клiматычны атлас Беларусi. 1927 год. Клiматычны Атлас Беларусi 1927 года Аляксея Кайгарадава — неверагоднае выданне, якое апярэдзіла свой час. Яно было натуральнай часткай мадэрнізацыйных працэсаў 1920-х гадоў у Беларусі.Праз фрагмент з Прадмовы да Атласа вы зможаце адчуць той парыў, які ахапіў беларускае грамадства. На жаль, не ўсім марам было наканавана спраўдзіцца, магчымасць рэалізацыі лозунга "Беларусь – Чырвоная Данія" спалохала нашых нядобразычліўцаў і прывяла да разгрому 1930-х. >>Меркаванні на Добрым: Гісторыя картаграфіі На Добрым канале выйшаў цыкл з трох перадач пра гісторыю картаграфіі. Вядучыя разважаюць аб геаграфічных уяўленнях на усходнееўрапейскіх абшарах, аб розных эпохах і ролі картаграфіі. Што хаваецца за прывабнасцю старажытнай картай? Монстры і хімеры, ды іншыя ілюзіі гэта частка светаўспрыняцця або наўмыснае скажэнне рэчаіснасці?... Вывучэнне гістарычных карт з дапамогай мультыспектральнай здымкі: на прыкладзе карты свету Генрыха Мартэлуса з Ельскага ўніверсітэта У артыкуле апісаны метад мультыспектральнай здымкі для вывучэння гістарычных карт на прыкладзе вялікай карты свету Генрыха Мартэлуса (каля 1491 года), якая знаходзіцца ў Бібліятэцы рэдкіх кніг і рукапісаў Бейнеке пры Ельскім універсітэце.Параўнальныя ілюстрацыі фрагментаў карты ў натуральным і мультыспектральным асвятленні паказваюць эфектыўнасць метаду.
Рукапісная карта Рэчы Паспалітай першай паловы 17 стагоддзя Аб рукапіснай карце Рэчы Паспалітай "Geographica REGNI POLONIAE ET INCORPORATAR(um) PROVINCIARUM..." упершыню паведаміў Войцех Крэт у тыднёвіку ''Wiadomości'' яшчэ ў 1972 годзе. З таго часу карта больш не прыцягвала ўвагі даследчыкаў. Мы публікуем якасную выяву гэтай рэдкай і надзвычай каштоўнай картаграфічнай крыніцы, у нечым мы паспрабуем дапоўніць Войцеха Крэта.Акрамя іншага, гэта адна з ранніх карт, на якой сустракаецца Russia Alba з размяшчэннем, адрозным ад усіх карт «бапланаўскага» тыпу.Графічнае сведчанне страчанай насценнай карты свету (каля 1490) Генрыха Мартэлуса Генрых Мартэлус (Henricus Martellus), нямецкі картограф, які дзейнічаў у Фларэнцыі з 1459 па 1496 гады, быў адным з найважнейшых картографаў канца XV стагоддзя. Яго карты паўплывалі на геаграфічныя ўяўленні Хрыстафора Калумба, Марціна Бегайма, Марціна Вальдземюлера і іншых. У артыкуле разглядаецца яшчэ адна нечаканая картаграфічная крыніца, якая патрабуе разгадкі. Рукапісная карта Літвы і Польшчы 1600 года з калекцыі ARSI
У Рымскім архіве езуітаў (Archivum Romanum Societatis Iesu) знойдзена невядомая раней рукапісная карта, на якой пазначаны Вільня, Полацк і Нясвіж. На сёння даследчыкам вядомыя каля дзесяці рукапісных карт Літвы, пераважна гэта або невялікія часткі тэрыторыі (маёмасныя карты), або планы крэпасцяў. Карта, выяўленая ў ARSI, з'яўляецца адметнай па прычыне вялікага маштабу і ўтылітарнай мэты - паказаць размяшчэнне калегіумаў у Літве і Польшчы. |